เมล็ดสะเดา…กำจัดสารพัดแมลง

ถ้าพูดถึงสะเดา หลายๆคนที่รู้จักพืชชนิดนี้ มักจะจดจำและรู้จักแต่ในเรื่องของรสชาติของยอดและดอกสะเดา สะเดาน้ำปลาหวาน สะเดายอดขมๆ และสะเดายอดมันๆ แต่ก็มีคนจำนวนไม่น้อยที่ไม่รู้ ว่าต้นไม้ที่ชื่อสะเดานี้ มีคุณประโยชน์ ต่อเกษตรกรที่มีแนวทางการปลูกพืชผักผลไม้ แบบไม่ต้องพึ่งสารเคมี

สะเดาจึงเป็นพืชที่ถูกนำมาใช้ในการกำจัดแมลงศัตรูพืช โดยวิธีการสกัดจากส่วนของใบ และเมล็ด ซึ่งมีฤทธิ์ในการฆ่าแมลง ขับไล่แมลง ต่อต้านการดูดกิน ยับยั้งการเจริญเติบโต ป้องกันและกำจัดแมลงได้หลายชนิด เช่นด้วงหมัด เพลี้ยอ่อน เพลี้ยอ่อนฝ้าย เพลี้ยจักจั่นสีเขียว หนอนกอ หนอนกอสีครีม หนอนใยกะหล่ำ หนอนใยผัก ด้วงเต่าฟักทอง หนอนใยกะหล่ำ


ตั๊กแตน ไส้เดือนฝอย ผีเสื้อมวนหวาน หนอนมวนใบข้าว แมลงในโรงเก็บ แมลงหวี่ขาวฝ้าย ผีเสื้อหนอนแก้วส้ม เพลี้ยกระโดดหลังขาว เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล หนอนเจาะสมอฝ้ายอเมริกัน หนอนกระทู้ควายพระอินทร์ หนอนกระทู้กัดต้น หนอนบุ้งปอแก้ว หนอนเจาะบัวลำต้นลายจุดในข้าวโพดและข้าวฟ่าง

ที่ไร่มีต้นสะเดาอยู่หลายต้น เป็นต้นสะเดาที่อยู่บริเวณเขตรอยต่อของพื้นที่ ซึ่งคนที่เคยเช่าพื้นที่แห่งนี้ เพื่อทำไร่ ทำสวน เมื่อถึงเวลาเปลี่ยนมือ เข้ามาใช้พื้นที่ทำเกษตรเสียเอง จึงมีต้นสะเดาที่โตพร้อมใช้งาน นอกจากยอดและดอกจะมีรสชาติดี สะเดาทุกต้นยังให้เมล็ดจำนวนมาก ในปีที่ผ่านมา เก็บเมล็ดสะเดาได้น้อย มัวแต่ไปให้ปุ๋ยและให้น้ำไผ่ตงลืมแล้ง(กิมซุ่ง) จนลืมเก็บเมล็ดสะเดา ช่วงเวลานั้นเมล็ดสะเดากำลังแก่จัด บางต้นเมล็ดสะเดาร่วงลงพื้นแล้ว

ที่น่าสังเกตพื้นดินบริเวณใต้ต้นสะเดา ในระยะรัศมีร่มเงา มีวัชพืชขึ้นบางตา และแมลงอาศัยอยู่น้อยชนิด ดินมีลักษณะร่วนซุย เคยทดลองนำดินที่อยู่ใต้ต้นสะเดาไปผสมกับดินที่ขุดขึ้นมาจากหลุมที่จะปลูก แล้วก็ปลูกต้นมะม่วงน้ำดอกไม้ ฝรั่งกิมจูจำนวนหลายสิบต้น ผลเป็นที่น่าพอใจ ต้นมะม่วง และต้นฝรั่ง เจริญเติบโตดี ซึ่งน่าจะยืนยันได้เป็นอย่างดี ว่าดินที่มีส่วนผสมของใบและเมล็ดสะเดา เหมาะที่จะนำมาเป็นส่วนผสม กับการทำเกษตรอินทรีย์เป็นอย่างมาก

ในช่วงแรกๆที่ยังไม่ได้นำใบและเมล็ดของสะเดา มาสกัดเพื่อ ใช้ป้องกันและกำจัดแมลงศัตรูพืชนั้น ต้องซื้อจากร้านขายยา ขวดเล็กๆขนาด 500 ซีซี ราคาเป็นร้อยๆบาท นับว่าแพงมาก เลยต้องกลับมาที่ไร่แล้วนั่งคิดนอนคิด ทำไมจะต้องไปเสียเงินซื้อสารสกัดสะเดา ที่ไร่มีต้นสะเดาอยู่มากมาย เก็บใบและเมล็ดมาใช้เองดีกว่า และที่สำคัญยังมีพืชสมุนไพรอีกหลายตัวที่หาได้ง่าย ที่เกิดขึ้นเอง และปลูกขึ้นมาใหม่ เพื่อใช้เป็นพืชสมุนไพรโดยเฉพาะ อย่างเช่น ต้นสาบเสือ ใบยูคา บอระเพ็ด ตะไคร้หอม ฯลฯ ซึ่งในโอกาสต่อไป ก็จะนำมาเล่าสู่กันฟัง

วิธีการนำเมล็ดสะเดามาใช้
1.โรยเมล็ดสะเดาบดตามแปลงผักเพื่อปรับสภาพดิน
2.นำเมล็ดสะเดากะเทาะเปลือก 1กิโลกรัม บดให้ละเอียดห่อผ้าแช่น้ำ 1 ปี๊บ ทิ้งไว้ 1คืน นำไปฉีดพ่นตามแปลงผัก ก่อนนำไปใช้อาจจะผสมน้ำสบู่ 1 ช้อนโต๊ะ เพื่อเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นทุกๆ 7วัน ในตอนเย็น
3. นำใบสะเดา ข่า ตะไคร้หอม อย่างละ 1 กิโลกรัม สับให้ละเอียด แล้วตำหรือบดรวมกัน แช่น้ำ 1ปี๊บ ทิ้งไว้ 1คืน แล้วกรองเอาหัวเชื้อที่ได้ผสมน้ำเปล่าในสัดส่วน 1:1ฉีดไล่หนอนและแมลงในแปลงพืชผัก ฉีดพ่นทุกๆ 7 วัน ในตอนเย็น